कोही कर्मचारीको हालत ‘अक्सिजन लगाएको विरामीजस्तो’,हाइप्रोफाइल अड्डामा बस्न नपाए छटपटीमा परिहाल्ने ! मन्त्री,मुख्यसचिवदेखि सचिवसम्म मिलाउने क्षमता भएका खेलाडी कर्मचारीलाई अवसरमाथि अवसरको खात,पावर र पहुँच नहुने निमुखाको चाँहि पुर्पुरोमा हात !

Advertisement 1

क्रमबाट कम (क्रमभंग) विक्रमबाट बढी अवसर पाउने कर्मचारीको बोलबोला छ,अहिले निजामतीमा । वैदेशिक अध्ययन/ भ्रमण पनि तिनैलाई,सिंहदरबारको चौघेरा तोडेर अन्यन्त्र जानुनपर्ने,खटिए पनि ए ग्रेडका अड्डाबाट ए ग्रेडकै अड्डामा जान पाउने भाग्यमानी पनि उनै । हाइ प्रोफाइलको अड्डामा बस्न नपाए अक्सिजन लगाएको विरामीको मुखबाट अक्सिजन झिक्दाझैं छटपटाउनेमध्येका हुन,खुमराज कोइराला,जो जागिरे अवधिभर अर्थ र योजना आयोग छोडेर अन्यन्त्र कतै जानु परेन । योजना आयोगबाट बुटबलस्थित अर्थ मन्त्रालयको सचिव बनाएर खटाइएको दुई महिना पनि त्यहाँ टिकेनन्,अहिले उनी प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालयमा छन् ।

निजामतीभित्रै जिन्दगीभर बोइङ चढ्न नपाउने कर्मचारी पनि छन्, बर्षमा २० पटक यस्ता अवसर पाउनेहरु पनि छन् । हाल वाणिज्य तथा आपूर्ति सचिव रहेका मधु मरासिनीले जागिरे जीवनका १३ बर्ष विदेशमै बिताए । उनीपछि छात्रवृत्तिमा वैदेशिक अध्ययनको अवसर पाउने सहसचिव हुन राजेश्वर ज्ञवाली । ठूला करदाता कार्यालयका प्रमुख कर प्रशासक रहेका ज्ञवाली शाखा अधिकृत हुँदादेखि उपसचिव हुँदासम्म गरी तीन पटक वैदेशिक छात्रवृत्ति पाइसकेका छन् ।

Advertisement 2

०५८ सालमै छात्रवृत्ति पाए र इटालीबाट बौद्धिक सम्पत्ति कानुनमा एलएलएम गरेर फर्किए । सात बर्ष पछि फेरि अन्तर्राष्ट्रिय व्यापारमा दक्षिण कोरियाबाट स्नातकोत्तर गर्न गए । यस्का अलवा इजरायलको अलुम्नी युनिभर्सिटीबाट चारमहिने कोर्स गर्ने अवसर पनि ज्ञवालीले नै पाए । रघुवीर महासेठका विश्वासपात्र भएर काम गरेका उनी महासेठक मन्त्री हुँदा सिँचाई हुँदै उर्जामा बसे । नेपाल ट्रष्टमा हुँदा गोकर्णको जग्गा प्रकरणमा मुछिएका उनी काठमाडौं महानगरपालिका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत हुँदा महानगरका १८ सय कर्मचारीहरुको एक तह बढुवा गर्दा प्रत्येक कर्मचारीबाट एक महिनाको तलब असुलेर विवादमा तानिए । केपी ओलीको गृह जिल्ला झापाको सिडिओ खान बल गरे पाएनन् । मुख्यसचिव शंकरदास बैरागीलाई मनाएर ठूला करदाता कार्यालयका हाकिम बनेका उनी चक्र बूढाले सम्हालेको भन्सार विभागमा जान बल गरिरहेका छन् ।

उनीझैं अहिले आन्तरिक राजश्व विभागका महानिर्देशक दीर्घराज मैनाली पनि ठूला कार्यालयमा बस्न नपाए छटपटीमै पर्ने हाकिममा पर्दछन् । चिनीको चास्नीमा डुबेर बदनामी कमाएकी र आफ्नै सहकर्मीलाई पोलेर अहिले खाद्य प्रविधि तथा गुण नियन्त्रण विभागको डिजी चलाइरहेकी मतिना वैद्य पनि उही लाइनको कर्मचारीभित्र पर्दछिन् । अहिले बजेट लेखनको जिम्मेवारी पाइरहेका भूपाल बराल कहिल्यै नरम ठाउँमा बसेर काम गर्नु परेको छैन । उनीझैं कलकताको महावाणिज्यदूत ईश्वर पौडेल,श्रीकृष्ण नेपाल,उमेश ढकाल,कमल भट्टराई,आश्मान तमाङहरु अवसरमाथि अवसरको खात लाग्ने कर्मचारीमा पर्दछन् ।

सेटिङ कलामा पारंगत र बदनामी कमाएका कर्मचारी हुन्, झलकराम अधिकारी । प्रधानमन्त्री प्रचण्डका जिल्लाबासी । राजश्व सेवा समूहबाट नउठेका उनी मनग्य राजश्व मार्न पाइन्छ खोजेर र रोजेरै ती अड्डामा पुग्ने । सरकारी राजश्वमा तर मारेर आफू ढाडिने उनको रबैयाबाट अहिले मुक्त भएको छ राजश्व अनुसन्धान विभाग । साढे चार महिना मात्र पुल्चोकस्थित विभागमा रहेका उनी सहकारी विभागको रजिष्टार रहँदा बदनामी कमाएका पात्र हुन् । साउन १ गते प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयबाट सोही मातहतको राजश्व अनुसन्धान विभागको नेतृत्वको जिम्मेवारी पाएका त्यहाँका हाकिम झलकराम अधिकारीलाई साढे चार महिनामै सिंहदरबारमा तानेर त्यहाँ प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालय हुँदै अहिले अध्यागमन विभागको हाकिम बनाइएको छ । निजामतीमा यस्तै अवसरवादीहरुै बोलबोला छ ।

अहिले प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालको निजी सचिव रहेका नवराज ढुंङ्गना त्यस्तै पात्र हुन । जो माथि भ्रष्टाचारमार्फत अकुत सम्पत्ति जोडेको आरोप खेपिरहेका छन । गोरखा, रत्ननगर नगरपालिका र तत्कालीन पोखरा उपमहानगरपालिकामा प्रशासकीय अधिकृतको जिम्मेवारी सम्हालिसकेका उनीमाथि जग्गाको कित्ताकाट खुलाउने भन्दै पैसा उठाएर हिँडेको आरोपसमेत खेपिरहेका उनी प्रधानमन्त्रीको सचिवालयमा आउनु अघि संघीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्रालय,वन तथा वातावरण, वीरगञ्ज भन्सार,महालेखा नियन्त्रकको कार्यालयमा बसे । सह–महालेखा नियन्त्रकमा रहँदा सरुवा, बढुवामा घुस लिएको आरोपसहित छानबिनको लागि २०७८ पुस १३ गते उजुरी दर्ता भएको हो भने रकम लेनदेनसहित थप तीन वटा उजुरीउपर निर्णय हुन बाँकी नै छ ।

आर्थिक रुपमा मुलुक टाट हुने दिशामै गए पनि अर्थ मन्त्रालयका माथिका त छोडिदिऊ सुव्वा,कम्युटर अपरेटरहरुसम्म वैदेशिक अध्ययन तालिमका नाममा विदेश उडिरहेका छन् ।एउटै कर्मचारीले अफिसर हुँदा २ बर्ष,उपसचिव,दुई बर्ष सहसचिवलाई तीन बर्ष पढ्न पठाउनु हुन्छ ? एक पूर्व प्रशासक भन्दछन्,सहसचिवलाई लामो समय लामो अध्ययनमा पढाउनु नै गलत हो । भुटानले दुई सय शाखा अधिकृतलाई क्याम्ब्रिजमा पढ्न पठाउँछ । नेपालका सहसचिव पनि वैदेशिक अध्ययनका नाममा उडेका उड्यै छन्,कोभिड कालमा पनि तिनको उडान रोकिएन । अर्काेतिर अहिले निजामती सेवामा २८ प्रतिशत महिला छन् । महिला कर्मचारीलाई सिंहदरबारबाट बाहिर पठाउन खोजियो भने सासु,ससुरा,बालबच्चा देखाएर सिंहदरबारबाट बाहिरिन खोज्दैनन् । जस्तो एक जना महिला कर्मचारीलाई धादिङको कुनै पालिकाको प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत बनाएर पठाउन खोज्यो सामान्य प्रशासन मन्त्रालयले । केही समय पछि छात्रवृत्तिमा सिंगापुरमा एक बर्ष वैदेशिक अध्ययनको अवसर आयो । उनले सिंगापुर जानका लागि ५ ठाउँबाट दबाब दिइन । काठमाडौं छाडेर बाहिर जानुप¥र्यो भने सासु ससुरा,बालबच्चा देखाउने अनि वैदेशिक अध्ययनमा जानका लागि अनेकन पावर लगाउने ।

शहरी विकासतिर उस्तै भद्रगोल छ । कनिष्ट भए पनि सुरेन्द्रमोहन श्रेष्ठ शहरी विभागको डिजी खाइरहेका छन् । सहसचिव भएको दुई बर्ष भयो । नौ बर्ष अघि सहसचिव भएकाहरु जिम्मेवारी नपाएर कौसीमा घाम तापिरहेका छन् । सहरीका सहसचिवहरु इ गणेशराज वस्ती,पदममैनाली मैनाली,रामचन्द्र दंगालहरु जिल्लाराम छन्,गतिलो जिम्मेवारी पाएका छैनन् । सहसचिव इश्वरचन्द्र मरहठ्ठा भ्रष्टाचारमा डामिएपछि निलम्बनमा परे । त्यहाँ सिनियरहरुलाई बाइपास गरेर भरतप्रसाद अर्याललाई डोलीको इडी बनाएर पठाइएको छ । यस्ता विकृतीका बान्की निजामतीभित्र कति छन कति !