साहित्यको श्रीबृद्धीको लागि ०१४ सालमै स्थापना भएको नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानको दुख चाहिँ कस्तो भने अत्याधुनिक प्रेस भित्रायो चलाउने जनशक्ति छैन । किताब छापेर वितरणको जिम्मा दियो,साझा प्रकाशनले पैसा दिँदैन ।

Advertisement 1

यसरी मेसिन चलाउने जनशक्ति नभेट्ने र प्रज्ञाबाट छापिएका कृतिहरु सातै प्रदेशविक्री वितरण गर्न एकेडेमीले बोलपत्र आह्वान ग¥र्यो । बोलपत्रमै भिडेर दुईवटा नीजि कम्पनी एकेडेमीभित्र पसे ।
पर्यटन तथा संष्कृति मन्त्रालयलबाट पाएको झण्डै १२ करोड रकमबाट प्रतिष्ठानले नयाँ र अत्याधुनिक फोर कलर मेसिन खरिद गरेको बर्षाै भयो । तर तीन बर्षसम्म मेसिन चलाउने जनशक्ति नभेट्दा खिया लाग्ने स्थितीमा पुग्यो । एकेडेमीले भित्राएको जस्तो प्रेस सरकारी निकायमा मुद्रण विभागसँग मात्र छ । प्रेस मात्र भित्राएर भएन,चलाउने जनशक्ति चाहियो । एकेडेमीले सरकारसँग थप दुई पटकसम्म १२ जना प्राविधिक जनशक्ति माग्दै पत्र लेख्यो तर कमलादीबाट पठाइएको फाइल सिंहदरबार छिरे पछि केही जबाफ आएन । पर्यटन मन्त्रालय हुँदै अर्थमै फाइल अड्किरहेको स्थिती छ ।

व्यरोक्रेटलाई जिम्मा लाउ तिनका बदमासी एकेडमीलाई जानकारी नहुने कुरै भएन । धनुषचन्द्र गौतम नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानको सदस्य सचिव हुँदा त्यहीँका कर्मचारीहरुले मेसिन बिगारिदिएर पुस्तक छाप्न बाहिर पठाउनुपर्ने स्थिती थियो । त्यस्ता खराब चरित्रका केही कर्मचारी अहिले पनि कार्यरत छन् ।

Advertisement 2

एकेडमीमा रहेका सानो प्रेस ७ जना कर्मचारी कार्यरत छन् । प्रज्ञा प्रतिष्ठानका सदस्य सचिव जगत उपाध्यायका अनुसार नयाँ प्रेस चलाउनका लागि भन्दै एकेडेमीले नोटिस निकाल्यो । त्यही टेण्डर प्रक्रिया भिडेर ग्लोबल प्रिन्टर कनेक्सन प्राली कमलादीमा छि¥र्यो । उसैले एकेडेमीभित्रको सानो टहरोमा सो प्रेस चलाइरहेको छ । र,सम्झौता छ मासिक ६ लाख ५० हजार भाडा बुझाउने, उस्ले बाहिरबाट आफ्नै सम्पर्कमा छपाईका काम ल्याएर गरेको खण्डमा थप दश प्रतिशत अतिरिक्त शुल्क प्रज्ञालाई बुझाउँदै आएको छ । अहिले एकेडेमीका पूराना र चर्चित कृतिहरु धमाधम छाप्ने काम चलिरहेको छ । पाठ्यक्रम विकास केन्द्र,काठमाडौं महानगरपालिका लगायतका निकायका कतिपय छपाईका काम सोही प्रेसबाट हुँदै आएको छ ।

यस्तै प्रज्ञाका पुस्तक विक्रेता यस अघि साझा प्रकाशनले गर्दै आएको थियो तर साझा आफैं लथालिंग भएपछि एकेडेमीले प्रकाशन गरेका कृतिहरु बाहिर बजारमा जान सकेनन् । त्यहीमाथि प्रज्ञाका पुस्तक विक्री वापत साझाले एकेडेमीलाई तिर्नुपर्ने झण्डै डेढ करोड अझैं भुक्तानी हुन सकेको छैन । साझाबाट पुस्तक विक्री तार नलाग्ने देखिएपछि एकेडेमीले पुस्तक विक्री वितरणका लागि टेण्डर निकाल्यो । टेण्डर भिडेर मकालु प्रकाशनले प्रज्ञाका पुस्तकहरु सातै प्रदेश र नेपाल बाहिरसमेत पु¥याउने जिम्मेवारी पायो । मकालुसँग तीन बर्षका लागि सम्झौता भएको छ ।

अहिले एकेडेमीभित्र छिरेका मकालु र ग्लोबल प्रिन्टर कनेक्सन ‘रुन पनि नसक्ने र भएको सम्झौता छाडेर हिड्न’ समेत नसक्ने अबस्थामा छन् कारण घाटाको व्यापार वा सम्झौता । उनीहरुले सम्झौता तोड्नका लागि पटक पटक उनीहरुले प्रयाश गरे पनि सम्झौताकै कारण रोकिरहेका छन् ।