डलर हसुर्नेमा ट्रेड युनियन नेतादेखि मन्त्री-सचिवका आसेपासेसम्म
हिमाल आरोहणका लागि नेपाल आउने पर्यटकको संख्या घटेको घट्यै छ,लियाजो अफिसर (सम्पर्क अधिकृत) बनेर जान चाहने कर्मचारी संख्या चाहिँ बढेको बढ्यै !
जस्तो अघिल्लो आर्थिक बर्षमा मनास्लु हिमाल आरोहण गर्न जाने टोली ४१ थिए,यसबर्ष १५ टोली घटेर २६ मा खुम्चिएको छ । योसगै धौलागिरी,अन्नपूर्ण,पुमोरी,चोयू लगायतका हिमाल आरोहणका लागि अनुमति लिने पर्यटकको संख्या समेत अघिल्लो बर्षको तुलनामा ओह्रालो लागेको पर्यटन विभागले जनाएको छ ।
Advertisement 1
अस्ति २६ देखि ३१ सेप्टेम्बरसम्म मनास्लु हिमाल आरोहणका लागि २६ वटा टिम त्यसतर्फ लम्किसकेका छन् । २३६ पुरुषसहित ६५ महिलाको टोली आगामी ३१ सेप्टेम्बरमा मनास्लु हिमाल आरोहण गरेर फर्किने कार्यतालिका छ । हिमाल आरोहणका लागि आउनेमा अष्ट्रेलियाका २ महिलासहित १०,क्यनाडाका १ महिलासहित १४,चीनबाट १८ महिलासहित ६७,फ्रान्सका २ महिलासहित २०,जर्मनीका २०,भारतबाट २४,इरान १३,इटाली ८,जापानका २३,नेपालका ४,पाकिस्थानका ५ स्वीकृति लिइसकेका छन् । हिमाल आरोहणको मौसम शुरु भएसँगै लियाजो अफिसर (सम्पर्क अधिकृत )बनेर हिमाल आरोहणमा उक्लन कर्मचारीको होडबाजी शुरु भएको छ । एक÷दुई दिन हिमाल आरोहणको रोमाञ्चाक यात्राको अवसर पनि पाइने, तीनदेखि साढे तीन लाख रुपैयाँ पाउने भए पछि होडबाजी शुरु हुनु स्वभाविकै हो ।
हिमाल आरोहणका लागि स्वीकृति लिन आउने पर्यटक भन्दा लियाजो असिफसर बनेर जानका लागि आउने कर्मचारीको भीड अहिले थामिनसक्नु छ विभागमा । सम्पर्क अधिकृत बनेर जान कर्मचारी नेतादेखि मन्त्री र सचिवसम्मको सोर्स फोर्स लगाउने क्रम चल्दैछ,त्यहाँ । इकर्मचारीकर्मी पर्यटन विभागमा छँदा सम्पर्क अधिकृत बनेर जानका लागि काँग्रेस निकट कर्मचारी ट्रेड युनियनका उपाध्यक्ष उत्तम कटवालका मान्छे हुँ भन्दै त्यहाँ हरि बहादुर क्षेत्री झुल्किए । उनी विरेन्द्रनगर नगरपालिकातिर लेखा अधिकृतका रुपमा कार्यरत छन् ।
Advertisement 2
यस्तै पर्यटन मन्त्रालयका सचिव भरतमणि सुवेदीले पठाएको भन्दै रामप्रसाद भुषाल र गणेश कटवालहरु त्यही थपिए । दैनिक १५ देखि २० जना कर्मचारीहरु लिजिओन अफिसर बनेर हिमालमा पठाइदिनुप¥र्यो भन्दै विभागका शाखामा पुग्ने गरेका छन् । यस्का अलवा विभिन्न मन्त्रालयबाटै नोमिनेसन गरेर पठाइनेको संख्या पनि उत्तिकै छ । विभागका अधिकृतले बताए अनुसार ‘६ सय हाराहारी कर्मचारीको नाम त्यसरी नोमिनेसन भएर आएका छन् । हिमाल चढ्न आउने पर्यटक संख्या ६ सय छैन,सम्पर्क अधिकृतका रुपमा पठाइदिनु प¥र्यो भनेर ६ सय बढीको मनोनयन विभिन्न मन्त्रालयबाट आएका छन् ।’
अर्काेतिर मन्त्री,सचिवदेखि कर्मचारी ट्रेड युनियनको आडमा लिजिओ अफिसर बनेर जानेर आधार शिविरसम्म नपुगी फर्कने रोग उस्तै छ । अघिल्लो आर्थिक बर्षमा ११५ जना लिजिओ अफिसर बनेर हिमालतर्फ गएका थिए । केही त बीचबाटै फर्किए । स्वंय पर्यटन मन्त्री सुदन किरातीको नीजि सचिव डा डिजन भट्टराई हेलिकप्टर चढेर आधार शिविरसम्म पुगे र मोडलिङ गरेर आधार शिविरबाटै फर्किए । पर्यटकको उच्छ्रुखल गतिविधि रोक्न नसकेको गुनासो विभागदेखि मन्त्रालयसम्म पुग्यो तर मन्त्रीकै स्वकीयलाई छुने,कारवाही गर्ने हिम्मत कस्को ?
Advertisement 3
लियाजो अफिसर (सम्पर्क अधिकृत) आधार शिविर नगएको भेटिएमा पर्यटन ऐन, २०३५ को दफा २० र पर्वतारोहणसम्बन्धी नियमावली, २०५९ को नियम ९ बमोजिम कारबाही गरिनेछ । विभागलाई खटाएको स्थानमा पुगेको कागजात, फोटो, भिडियो बुझाउनुपर्छ भनिएको छ । अघिल्लो पटक आधार शिविर नपुगेका २० भन्दा बढी सम्पर्क अधिकृतलाई विभागले कारबाही गरिसकेको विभागले जनाएको छ । सरकारले ६ हजार पाँच सय मिटरभन्दा माथिका हिमाल आरोहरणमा जाने समूहमा एकजना सरकारी कर्मचारी सम्पर्क अधिकारीका रूपमा जानुपर्ने कानुनी व्यवस्था गरेको छ । कुनै पनि विदेशी आरोहण दलका सदस्यले हिमाल आरोहण गर्ने समूहले आरोहण गरेको वा नगरेको प्रमाणित गर्ने अधिकार लियोजन अफिसरलाई हुन्छ ।
अफिसरले हिमाल आरोहण गरेको प्रमाणित गरेपछि मात्र त्यो समूहले हिमाल आरोहण गरेको कानुनी पुष्टि हुन्छ ।
जसले हिमाल आरोहण गरेको भने प्रमाणित गर्छ, ऊ आफैंले भने हिमाल आरोहण गर्दैन । अधिकांश लियोजन अफिसर बिरामी भएको जानकारी गराएर बीचबाटो बाटै फर्किएर ३ लाख रकम झ्वाम पार्दै आइरहेका छन् । यस्मा नवनियुक्त महानिर्देशक चक्र बहादुर बूढाले लगाम गाउन सक्छन वा उनी पनि ट्रेड युनियन र मन्त्री÷सचिवका कर्मचारीका अगाडि निरिह बन्दछन्,हेर्न बाँकी छ ।
