मनाङका समाजसेवी विनोद गुरुङ जनसेवाश्री पदकबाट विभुषित
नेपाल सरकारले वरिष्ठ पर्यटन व्यवसायी तथा मनाङका समाजसेवी विनोद गुरुङ राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेलबाट सम्मानित भएका छन् ।
Advertisement 1
बिगत २३ बर्ष देखि मनाङमा पर्यटन ब्यवसाय गरेका गुरुङले व्यवसाय सँगै मनाङ जिल्लामा गरेको सामाजिक सेवाको उच्च कदर गर्दै गुरुङलाई विभुषित गरिएको हो । उनले नेपालको पर्यटन उद्योग विकासमा गरेको योगदानलाई कदर गर्दै सरकारले सो पदवीबाट सम्मान गरेको हो ।
मनाङ जिल्लाको सामाजिक, सांस्कृतिक, आर्थिक, खेलकुद, सँगै बातावरण संरक्षणमा गुरुङको विगत दुइ दशक देखी योगदान रहँदै आएको छ । गुरुङले पर्यटन बयवसायी समिती मनाङको अध्यक्ष, मनाङ जिल्ला फुटबल संघको अध्यक्ष, मनाङ सञ्चार बिकास समाजको अध्यक्ष, मनाङ उधोग बाणिज्य संघको उपाध्यक्ष, नेपाल रेडक्रस सोसाईटी जिल्ला शाखाको उपसभापति, शान्ति समितिको सदस्य हुँदै जिल्ला शिक्षा समितिको सदस्य भई समाज सेवामा बिशेष योगदान गरिसकेको छन् ।
Advertisement 2
को हुन् विनोद गुरुङ ?
आजभन्दा ५० बर्ष अघि पिता कर्म गुरुङ र माता दिकी गुरुङको कोखबाट । कान्छो सन्तान । लाडप्यारमा हुर्किए । उनका बाल्यकालका शुरुवातका दिन मनाङ र टंकी वरपरका पाखा /पखेरामा त्यहाँको प्राकृतिक सौंन्दर्यमा रमाउँदै वित्यो । गाउँकै विद्यालयमा कक्षा दुईसम्म अध्ययन गरे । पिताले काठमाण्डौंको आर्दश नि.मा.वि.मा भर्ना गराए । ६ कक्षासम्म आर्दश नि.मा.वि.,कक्षा सात र आठ बालकुमारी मा.वि.बाट पूरा गरे । ०४५ सालमा फलामे ढोका मानिने एसएलसी पार गरे प्रथम श्रेणीमा ।
पिपल्स क्याम्पसमा अध्ययनरत थिए । आखिर पिताजीको वीडो त थाम्नु नै थियो । पिता ब्यापारी र उनी पनि होमिए व्यापारी साम्राज्यमा । १६ बर्षकै उमेरमा उनी हानिए हङकङ ।
भनिन्छ नि,सरस्वतीको पछि लाग्दा लक्ष्मी टाढिन्छिन् अनि लक्ष्मी खोज्न थाल्दा सरस्वती । उनीबाट पनि टाढिइन सरस्वती । अध्ययनमा ब्रेक लाग्यो । उनी जब जब फर्कन्छन् विगत । जीवनमा एउटै कुरासँग पछुतो छ,अध्ययनको गति अघि बढाउन नसकेकोमा ।
Advertisement 3
विदेशमा जे बटुले
०४४ सालमा उनी पिताजीको साथ लागेर पुगेका थिए हङकङ ब्यापारको क्रममा । उनी जमेर बसेनन् । निरन्तर बगिरह्यो उनको यात्रा गंगाझैं । मकाउ,चीन,दक्षिण कोरिया,थाइल्याण्ड हुँदै भारतसम्म पुगे व्यापारकै सिलसिलामा । र त्यहाँ सिकेको ज्ञान र सिप बोकेर उनी फर्किए स्वदेश । खोले हस्तकलासम्बन्धि पसल र चलाए आठबर्षसम्म पसल ।
आफ्नै गृह जिल्लामा पर्यटकको चाप वढ्दैथ्यो । जिल्लामै पर्यटन क्षेत्रमा केही गर्ने सोच थियो उनको । मोडिए आफ्नै गृहजिल्ला । आफैं जन्मे हुर्किएको ठाउँ । आफ्नै प्यारो गाउँ । ०५७ सालमा मनाङ जिल्लाकै नमुना र स्तरीय होटल निर्माणमा जुटे । होटलको नाम जुराइयो यति । आज यति यस्तो व्राण्ड बनेको छ कि देशमा मात्र नभएर विदेशसम्म उनको होटल चर्चित छ ।
यूटर्न
यसरी राजधानीको सुख शयल छाडेर आफ्नै गृहजिल्ल फर्किएर मनाङमा बस्न थालेको आज १६ बर्ष भयो । यो दौरानमा उनले पर्यटन ब्यवसायको माध्यमले जिल्लाको बिकास, प्रचार/ प्रसारमा अतुलनीय भुमिका खेलेको छन् । उनको यो भूमिकालाई आज जिल्लाबासी मुक्तकण्ठले प्रंशशा गर्दछन् । मनाङ जिल्ला भित्रने बिदेशी पर्यटकहरुको संख्यात्मक बृद्धि भएको छ । अझैं कसरी गुणात्मक पर्यटक भित्राउन सकिन्छ ? भन्ने चिन्तनमा लागिरहन्छन विनोद । विनोदका अनुसार यही बीचमा उनी दुई पटक अमेरिका पुगेका छन् । सन् ००४ र ००६ मा पर्यटन मेलामा भाग लिन । त्यहाँ सहभागि भएर स्वदेश फिर्ता भएसँगै नीजि ब्यवसायलाई मात्र नहेरी गाउँ र जिल्लाको बिकासमा खटिन थाले उनी । ०६० सालमा पर्यटन ब्यवसायी समिति मनाङको अध्यक्ष भएर काम गरे । यही समयमा मनाङ कल्चर म्युजियमको स्थापना गरी जिल्लाकै नमूना संग्रहालय सञ्चालनमा ल्यायो । जस्लाई पर्यटनकै क्षेत्रमा अतुलनीय योगदान मानिन्छ । सन् ०१० मा गन्तब्य मनाङको आयोजना गरियो । विनोदकै सक्रियतामा । उनी संयोजक थियो सो कार्यक्रमको । यसले जिल्लाको आन्तरिक र बाह्य पर्यटन विस्तारमा थप टेवा पुग्यो ।
सामाजिक कर्ममा
एक्याप अन्तर्गतको संरक्षण क्षेत्र ब्यवस्थापन समिति टंकी मनाङको सचिव पदमा रही ५ बर्ष कार्यकाल सम्हाले । ०७० सालमा सं.क्षे.व्य.स. मनाङको अध्यक्ष भई हालसम्म मनाङ र टंकी मनाङ गा.वि.स.को वन पैदावर,जडिबुटी,लोपोन्मूख जंगली जनावरजस्तै हिँउ चितुवा,कस्तुरी ,मृग,नावरको संरक्षणमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दै आएका छन् । यस्का अलवा ००२ देखि सन् ००५सम्म सि.एम.सि.को सचिव पदमा रही संरक्षणको क्षेत्रमा उल्लेख्य योगदान दिएका छन् । ०६४ सालदेखि ०६९ सालसम्म उनी टंकी मनाङ र मनाङ गा.वि.स.को मिथेवा (जनप्रतिनिधी) भई गाउँको विकासमा दतचित्त भएर खटिए । त्यहाँको रितिथिति जोगाउन लागिपरे । ५ बर्षे कार्यकाल सफलतापूर्वक निर्वाह गरे ।
यस्तै जनप्रेमी र विकासप्रेमी विनोद मनाङ उद्योग वाणिज्य संघको ३ बर्षसम्म उपाध्यक्ष भएर काम गरे । पुन सोही पदमा दोहोरिएका छन् । उनको पहिचान यतिमै मात्र सीमित छैन् । देशकै प्रतिष्ठित क्लब मनाङ मरस्र्याङदी कल्ब (एम.एम.सी.) को सल्लाहाकारको रुपमा काम गरेका उनी अहिले मनाङ जिल्ला फुटबल संघको अध्यक्ष समेत हुन् । सामाजिक कर्ममा समेत उत्तिकै क्रियाशिल विनोद नेपाल रेडक्रस सोसाइटी जिल्ला मनाङको २ कार्यकाल उप–सभापति भएर योगदान दिएका छन् ।
यस्तै शिक्षा क्षेत्रमा समेत उनको ठूलो देन छ । अन्नपूर्ण मा.वि.मनाङको विद्यालय ब्यवस्थापन समितिको सदस्य भई २ कार्यकाल व्यतित गरे । जहाँ बिनोदको इन्ट्री हुन्छ त्यहाँ केही न केही सुधार पनि भइछाड्छ । यो दौरानमा विद्यालयमा सोलार सिस्टम जडान,स्ट्रेसनरी सामान खरिद,विद्यार्थीहरुलाई स्कूल ड्रेस वितरण,स्कोलरसिप ल्याउनदेखि स्कूलको गुणस्तरीय शिक्षामा जोड दिदै उनले खेलेको भूमिकालाई अहिले पनि विद्यालय परिवार मुक्तकण्ठले उनको प्रंशशा गर्दछन् । यही बीचमा उनी जिल्ला शिक्षा समितिको सदस्य समेत रहि जिल्लाको शिक्षाका क्षेत्रमा उल्लेख्य काम गरे ।
बहुमुखी प्रतिभा
सबैलाई कहाँ प्रिय हुन्छ र आफ्ना भाषा,कला,संस्कृति । तिनको संरक्षणमा दतचित्तपूर्वक लाग्ने उनी मनाङे भाषा र मनाङे भाषाका पूराना गीत र संगीतको संरक्षणमा जुटेका छन् । मनाङे भाषाको पहिलो गीति एल्वम “ओ नानी ” बजारमा ल्याएर उनले लोप हुन लागिसकेका मनाङे भाषाका गीतहरु संरक्षण गरेका हुन् । एल्वम “ओ नानी”मा समावेश केही गीतहरुको म्यूजिक भिडियो समेत बनाएर टेलिभिजन मार्फत प्रसारण गरी मनाङ जिल्लाको प्रचार÷ प्रसारमा उनका गीतहरुले पनि महत्वपूर्ण योगदान दिएका छन् । मनाङ जिल्लाको प्रचारात्मक गीत रेकर्ड गरी म्यूजिक भिडियो निर्माण गर्ने र आन्तरिक पर्यटक भित्रायउनमा उनका गीतहरुको टेवा पुराएको छ । “हाम्रो प्यारो मनाङ” गीत जिल्लाकै राष्ट्रिय गीतको रुपमा प्रख्यात छ । उनकै पहलमा जिल्लाका सम्पूर्ण कलाकारहरु समेटी मनाङे भाषाको एल्वम “मनाङ भ्वाइस” नामक एल्बम बजारमा आएको थियो ।
बिनोद संचारकर्मी पनि हुन । उनी हाल मनाङ संचार विकास समाजका अध्यक्ष समेत हुन । “रेडियो मनाङ”जिल्लाकै पहिलो रेडियो । संचालनमा आउनुमा उनकै देन मानिन्छ । उनले “नेस्याङ मिस्टीरियस कल्चर” र गन्तब्य मनाङ नामक २ वटा डकूमेन्ट्री फिल्म निर्माण गरिसकेका छन् । जसले मनाङ जिल्लालाई राष्ट्रिय र अन्तराष्ट्रिय स्तरमा चिनाउन मद्दत पुर्याएको छ । छिट्टै उनी चलचित्र निर्माणमा समेत जुट्दै छन् मनाङकै आगनीमा नेपाली चलचित्र छायांकन गर्ने उनको योजना छ ।
बहुमुखी प्रतिभाका धनी हुन बिनोद । उनको परिचय यतिमै सिमित छैन । उनको परिचय यसरी खुम्च्याउन खोजियो भने अन्याय हुनेछ उनीमाथि । हिजोको मनाङ र आजको मनाङबीच तुलना गर्ने हो भने हरेक क्षेत्रमा फड्को मारेको छ यो जिल्लाले जहाँ बिनोदको केही न केही देन छ । उनी जोडिन्छन् यी सबै प्रगतिमा कहिँ न कहिँ । आज मनाङसँग १ सय ६० किलोवाट उत्पादन क्षमता भएको सामूदायिक लद्यु –जलविद्युत आयोजनाले मनाङ झिलिमिली बनेको छ । यो आयोजनाको सचिव उनै हुन् । उनकै उनकै कार्यकालमा यसले मूर्तरुप लिएको हो । यस्तै धर्म संष्कृति जगेर्नामा उतिकै देन छ उनको टंकी मनाङ गा.वि.स. वार्ड नं. ९ मा निर्माणधिन वूझोक गुम्वाको सचिव समेत हुन उनी । अन्तिम चरणमा काम भइरहेको गुम्बाले धर्म र संष्कृति जगेर्नामा टेवा त पुग्छ नै । पर्यटन व्यवस्थापन उप– समिति मनाङको अध्यक्ष रहि थोरङ्ला पास सरसफाई अभियान चलाए । जसका कारण विश्वकै सबैभन्दा अग्लो पास थोरङ्ला (५ हजार ४ सय१६मिटर) मा शान्तिको स्तुपा छोरतेन निर्माण हुनुमा पनि उनको विशेष योगदान छ । जिल्लाको शान्ति समितिमा रही जिल्लामा शान्ति कायम राख्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दै आएका बिनोद विभिन्न संघसंस्थाबाट सम्मानित ब्यक्ति हुन् ।
सम्मान
मनाङ समाज सेवा समिति,मनाङ,मरस्र्याङदी क्ल्व,अन्नपूर्ण मा.वि.मनाङ,जिल्ला बिकास समिति मनाङ,अन्नपूर्ण संरक्षण क्षेत्र आयोजना जस्ता विभिन्न संघसंस्थाले उनले सामाजिक कार्यमा खेलेको भूमिकाको उच्च मूल्यांकन गर्दै कदर एंव सम्मान गरेको छ । आज मनाङको मुहार फेरिनमा उनै विनोदको धेरै ठूलो त्याग र योगदान छ । हरेक जिल्लामा विनोदजस्तै छोराहरु हुने हो भने देश बन्न धेरै समय लाग्दैन । नेताहरुले देश विगारे भनेर गाली गरिरहनु पनि पर्दैन ।
