आज ८ मार्च ११३ औं अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक नारी (महिला दिवस) संसारभरका महिलाहरुको अधिकार स्थापनाको लागि प्रेरणादायी दिवस आज देशैभरी स्थानीय तह,सरकारी तथा गैर सरकारी ,महिला अधिकार सम्बन्धि आयोगहरु महिला दिवसको अवसरमा विभिन्न कार्यक्रमहरु आयोजना गरेर मनाइरहेका छन । कतै महिला स्वस्थ्य शिबिर,कतै र्याली कतै पुस्तक बिमोचन त कतै लोकदोहोरी प्रतियोगिता जस्ता थुप्रै कार्यक्रमहरु गरेर महिला दिवस मनाइरहेको छ। सर्ब प्रथम सम्पुर्णलाई नारी दिवसको शुभकामना

Advertisement 1

यो अवसरमा म बिश्वभरका सम्पूर्ण महिला आन्दोलनको नेतृत्व अग्रजहरुलाई हृदयदेखि सम्झिन चाहान्छु र महिला मुक्तिको आन्दोलनको क्रममा शहीद हुनुभएका सम्पुर्ण अग्रज महिला योद्धाहरु प्रती हार्दिक श्रद्धा सुमन ब्यक्त गर्दछु।

हामी आधा आकाश आधाधर्ती ओगटेको महिलाहरू आजका दिन सम्म पनि खुलेर स्वतन्त्रता पुर्वक कुनैपनी क्षेत्रको नेतृत्व गर्न चुकिरहेको छ । नेपालमा प्रशासन देखि रास्ट्रपतिसम्म र बिध्यालयदेखि न्यायलयसम्म महिलाहरुले नै नेतृत्व गरेको बलियो उदाहरण भएता पनि अझै महिलाहरुलाई सक्षम नेतृत्वको रुपमा लिएको कम पाइन्छ।अझ राजनीतिक क्षेत्रमा त संबिधानले दिएको प्रदत्त अधिकारलाई समेत कार्यन्वयनमा ल्याउन धौ धौ छ । जसले दुनियाँलाई जन्माउछ,जसले दुनियाँलाई हुर्काउछ नारी भन्ने दुई अक्षरको शब्दमा सिङ्गो संसार अडेको हुन्छ तर युगौदेखि नारीहरु पिल्सिरहेको छन र पुरुषहरु दमन गरिरहेका छन । हरेक दिनजसो छोरी चेलीहरु बलात्कार,अन्याय, अत्याचार, एसिड प्रहार,श्रीमतिको बीभत्स हत्या,घरेलु हिंसा, बहुबिबाह,दाइजो प्रथा छुवाछूत जस्ता विभिन्न घटना घटेको समाचारहरु सामाजिक सन्जालमा छ्यापछ्याप्ती आइरहेको देखिन्छ । अब यस्तो अवस्था कहिलेसम्म ?

Advertisement 2

हरेक बर्ष नारी दिवसको अवसरमा आकर्षक नाराहरु बनाउछन कतै नारी दिवस नारामा मात्रै सिमित त होइन ? यस्ता बिषयलाई गम्भीरता पुर्वक लिने कि नलिने ? हरेक बर्षको नारी दिवसको नारा फेरे झै नारीहरुको अवस्था फेर्यो कि उस्तै छ यस्को अनुगमन कस्ले गर्ने ? यसको जिम्मेवारी कसले लिने ? सरकारले कि महिला अधिकारकर्मीहरुले ? महिला दिवसको नाममा विभिन्न कार्यक्रम गरेर लाखौ खर्च वालुवामा पानीझैं भइरहेको त छैन ? यसको लेखाजोखा र यस्ता कार्यक्रम बाट कति महिलाहरुमा सक्षम र सकारात्मक नतिजा आए त यसको गहिरो समीक्षा हुन जरुरी छ नत्र महिलाको नाममा कार्यक्रम भन्दै आकर्षक प्रतिबेदन तयार पार्दै राज्यको ढुकुटी रित्याउनु सायदै उचित हुदैन ?
महिलाहरुले हरेक दिन आफ्नो दिवसको रुपमा लिन सक्ने बाताबरण बनाउनुपर्छ जुन संबिधानमा उल्लेखित महिला सम्बन्धि मौलिक हक भित्रको अधिकारहरु प्रत्येक महिला र प्रत्येक घरमा लागू हुनुपर्छ,महिलाहरु स्वतन्त्र रूपमा जीउन पाउनुपर्छ ।महिलाहरु शैक्षिक,आर्थिक,सामाजिक तथा मानसिक रूपमा सशक्त नहुँदासम्म परिवार र समाजका सद्स्यले विभेद गर्ने अवस्थाको अन्त हुदैन त्यसैले महिला आफै सचेत हुन र समाजलाई सचेत गराउन जरुरी छ। नेपालको हकमा धेरै जसो महिलाहरु गृहिणीको रूपमा हुनुहुन्छ तर गृहिणी भन्नासाथ केही काम नगर्ने यतिकै पुरुषको कमाइमा मात्रै बस्ने भन्ने सोच राख्ने समाज छ यसकारण धेरै महिलाहरु मानसिक रोगको सिकार,घरेलु हिंसाको सिकार बन्न बाध्य छन । अब यस्ता समस्याको अन्त्यको लागि महिलाको श्रमको उचित मुल्यांकन हुनेगरी राज्यले स्पष्ट निति बनाउन जरुरी छ।नीति निर्माण गर्ने ठाउँमा महिला नेतृत्वहरुको कम सहभागीले गर्दा महिलाको खास समस्याको वकालत हुने गरि नीति निर्माण हुन सकेको छैन भने बनेकै नीतिहरु पनि कार्यन्वायनमा ल्याउन सकिरहेको छैन यसमा सबैको ध्यान जान जरुरी छ।

संघीयता लागू भएपछि स्थानीय तह २०७४ सालको निर्वाचनमा संबिधानमा ब्यवस्था भए बमोजिम स्थानीय तहको प्रमुख र उपप्रमुख मध्य एकजना अनिवार्य महिला गराइएकोमा ४० प्रतिशतभन्दा बढी महिला नेतृत्वमा निर्वचित भएर आएको थियो तर बिडम्पना गएको बैशाख ३० गते संपन्न स्थानीय तहको निर्वाचनमा विभिन्न दलहरुको गठबन्धनको नाममा महिला नेतृत्वहरुलाई अगाडि आउन बन्चित गराएको थियो जुन धेरै प्रतिशतले महिला नेतृत्व कम सहभागी भएको तथ्यांकले देखाउछ।सदाको बर्ष झै यस बर्षको नारी दिवसको नारा पनि झट्ट हेर्दा गज्जब लाग्यो । यस पटकको नारा तय भएको छ,लैङ्गिक समानताको बलियो आधार सिर्जनात्मक प्रबिधिमा महिलाको पहुँच बिस्तार,साच्चिकै नारा राम्रो छ । अब नारालाई नाराको रूपमा मात्रै सिमित नराखीकन महिलाहरुलाई प्रबिधिको पहुँचमा बिस्तार गर्न अति जरुरी छ।अहिलेको संसार बिज्ञान र प्रबिधिले साँघुरो बनिसकेको छ तथापि हाल महिलाहरुले प्रबिधिलाई सहि सदुपयोग गर्न नसक्दा धेरै जना पिडित बन्नुपरेको उदाहरणहरु प्रशस्त छन । एउटा मोबाइल भित्र अडेको यो बिस्वले महिलाहरुको चरित्र हत्या जस्ता जघन्य अपराधमा प्रबिधिको दुरुपयोग भएको छ । अहिलेका आम नागरिकहरु प्राय सामाजिक सन्जाल चलाउन थालेका छन तर सामाजिक सन्जालको सहि सदुपयोग र ब्यवस्थापन गर्न नजान्दा ठूलो दुर्घटना पनि भैरहेको छ । जस्तै फेसबुक,टिकटक,इन्सटाग्राम,ट्विटर ,स्न्यापच्याट जस्ता एप्सहरुको प्रयोगलाई एउटा मनोरञ्जनको रूपमा मात्रै प्रयोग गर्दा यसले चौतर्फी रुपमा नकारात्मक नतिजाहरु देखाइरहेको छ ।

यस सन्दर्भमा सबै महिलाहरुलाई सिर्जनात्मक क्रियाकलापहरुमा ब्यस्त गराउने माध्यमको रूपमा यस्ता प्रबिधिहरुको बिकास र प्रयोग गराउन सक्यो भने धेरै फाइदा हुन्छ।
अन्तिममा नारी सृष्टि हो,जननी हो,नारीलाई इज्जत गर्नुहोस,नारीलाई सम्मान गर्नुहोस् ,कुनैपनी नारीको भावना संग नखेल्नुहोस,सम्पूर्ण नारीहरुलाई आफ्नो आमा र दिदिबहिनी सरह ब्यवहार गर्नुहोस के फरक पर्छ र चाहे घरको होस र परको ?

आजको दिन देखि नारी (महिला) माथी भएको अपराधजन्य घटनाहरु बलात्कार, हत्या,हिंसा जस्ता कुनै घटनाहरु नघटोस । नारी दिवसले साच्चिकै सार्थकता मिलोस शुभकामना ।