अघिल्लो बुधबाको क्याविनेटले दुई जना सचिवको दरबन्दी स्वीकृती गरेसँगै प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालयमा सचिवहरूको ताँती लागेको छ । यस अघि कानुनका एक सहित ५ सचिवको दबन्दी रहेकोमा प्रशासन सेवा र प्राविधिक समूहका एक एक जना सचिवको दरबन्दी थप गरेसँगै प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालयमा ७ सचिव पुगेका हुन ।
अहिले प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालयमा शिशिर कुमार ढुङ्गाना,लक्ष्मण अर्याल,रामप्रसाद थपलिया,सूर्यप्रसाद गौतम,धनराज ज्ञवाली र अतिरिक्त समूहतर्फ रमेशप्रसाद सिंहलाई राखिएको छ ।
अस्ति बुधबारको क्याविनेट बैठकले महिला बालबालिका मन्त्रालयमा कार्यरत यामकुमारी खतिवडालाई प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालयमा लगिएको छ । यस्तै सुदूरपश्चिम प्रदेशका प्रमुख सचिव मधुसुदन बुर्लाकोटीलाई प्रधानमन्त्री कार्यालयको अतिरिक्त समूहमा तानिएको छ । खगेन्द्र नेपाललाई पनि प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषदको कार्यालयमा तानेसँगै अब प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालयमा ९ जना सचिव थुपारेर राखिएका छन् । बिरामी अवस्थामा रहेका खगेन्द्र नेपालका लागि प्रशासनतर्फको अर्को विशिष्ट पद सिर्जना गरिएको हो । यद्यपि, नेपाल सेवा निवृत्त भएसँगै सो पद खारेज हुने बताइएको छ ।
चुस्त प्रशासन सञ्चालन गर्न र अनुगमन गर्न तीनदेखि चार जना सचिव भए पुग्नेमा सात जना सचिव राखेपछि प्रधानमन्त्री कार्यालयको प्रशासन संरचना झनै भद्दा बन्न पुगेको छ । सात जना सचिव भए पनि उनीहरूको कार्यसम्पादन सशक्त हुन नसक्दा परिणाम खासै हासिल हुन सकेको छैन ।
सरकारले हचुवाकै तालमा सचिवको दरबन्दी थपेको भन्दै प्रशासन वृत्तबाटै आलोचना हुँदै आएको छ ।
चाहिएको छ, सुशासन र आर्थिक मितव्ययीता । तर, हुँदैछ दरबन्दी थप र खर्चको नाश । फेरि लहड र सनको भरमा २ जना सचिवको दरबन्दी थपिदा भएका छन् । सरकारले हाल कायम रहेको ७१ जना सचिवको संख्यामा थप दुई जना थपेर ७३ जना बनाएको छ।

Advertisement 1

एक जना सचिवको दरबन्दी थपिनु भनेको राज्यको ६० हजारमात्र खर्च बढाइनु होइन,उस्का लागि गाडी,ड्राइभर,तेल,शाखा अधिकृतदेखि खान्ते पिन्ते सबै बढाइनु प¥र्यो । यस हिसाबले एक जना सचिव थपिँदा मासिक चार लाख खर्च थपिन्छ ।

अहिले संघमा रहेका २२ वटा मन्त्रालयमध्ये ६ वटा मन्त्रालयमा दुई दुई जना सचिव छन् । एउटै मन्त्रालयमा दुई जना सचिव राख्नु भनेको एउटै खोरमा दुईवटा बाघ राख्नुजस्तै हो । दुई जना सचिव कार्यरत रहेका मन्त्रालयमा एकातिर अनिर्णयको बन्दी हुने,उत्तरदायित्वबाट पन्छिने प्रवृत्ति बढी देखिन्छ । एउटै मन्त्रालयमा,समान स्टाटसको दुईवटा मन्त्री त कतै पनि हुँदैन वा देखिएको छैन भने एउटै मन्त्रालयमा दुई जना सचिव चाहिँ किन ?
राजश्व सचिवको हकमा फरक कुरा होला तर अहिले पनि कृषि तथा पशुपक्षी,उद्योग तथा वाणिज्य,जलश्रोत तथा सिँचाई,विज्ञान प्रविधि तथा शिक्षा,स्वास्थ्य तथा जनसंख्या लगायतका मन्त्रालयमा दुई दुई जना सचिव थुपारिएको छ । भएको सचिव व्यवस्थापन गर्न छाडेर दरबन्दी थपिँदा प्रशासन संयन्त्रमा झन भद्रगोल थपिने प्रशासकहरु चिन्ता व्यक्त गर्दछन् ।

Advertisement 2

प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयका एक अधिकारीका अनुसार पछिल्लो समय प्रधानमन्त्री कार्यालय सचिवहरू डम्प गर्ने थलोको रूपमा विकास भएको छ । कसैलाई अन्य मन्त्रालयबाट तान्नु पर्ने भएमा वा कोही कतै विवादमा परेका प्रधानमन्त्री कार्यालयमा तान्ने गरिएको छ । अन्य मन्त्रालयबाट तानेर ल्याइएपछि आएका सचिवहरूले उच्च मनोबलका साथ काम गर्ने वातावरण नै बन्न नसक्दा प्रधानमन्त्री कार्यालयका सचिवहरूले राम्ररी काम नगर्ने गरेको प्रधानमन्त्री कार्यालयका ती अधिकारीले बताए ।