नेपाली कांग्रेसको १४औं महाधिवेशनले दिएका विविध सन्देश बिभिन्न राजनीतिक दलहरू महाधिवेशनमय भएको माहौलमा नेपालको पुरानो एवं लोकतान्त्रिक अबधारणा बोकेको राजनीतिक दल नेपाली कांग्रेसले यही २०७८ मंसीर २४ देखि आफ्नो १४औं महाधिवेशन आरम्भ गरी काठमांडौको मुटु भृकुटीमण्डपमा सम्पन्न गर्यो। पटक पटक मिति सारेरै भए पनि सम्पन्न भएको यो महाधिवेशनले नेपालका राजनीतिक फांटमा एउटा बेग्लै तर अमीट किसिमका छापहरू छोड्न सफल भएको छ।

Advertisement 1

यो महाधिवेशन अगाडि नेकपा एमाले र राप्रपा नेपालले पनि महाधिवेशन सम्पन्न गरे तर यिनीहरू सकारात्मक सन्देश दिन चुके। तै पनि राप्रपा नेपालले युवा पुस्ताको नेत्तृत्त्व चयन गरेर पुस्तान्तरणको सन्देश भए पनि सो दिन सफल भयो। नेकाको महाधिवेशनका उद्घाटन सत्र देखि अधिवेशनको अन्त्य सम्म केही राम्रा र केही सुधार गर्नु पर्ने सन्देशहरू प्राप्त भएका छन्। लोकतन्त्रमा आबद्ध दलहरूले वितेका दशकमा शासन संचालन गर्दा आफ्नो कर्तब्य तर्फ बिमुख हुनाले जनतामा देखिएको निराशालाई पूरा गर्न आएका आबाजहरूको संबोधन हुनु पर्ने विषय होस वा लोकतन्त्र संस्थागत गर्न दलहरूले देखाउनु पर्ने दलीय सहिष्णुताको विषय होस् वा विदेशी पाहुनाले उठाएको स्थीर सरकारको आवश्कताको विषय होस् वा लोकतन्त्रको भूमिकामा नेपाली कांग्रेसले निर्वाह गरेको भूमिकाको विषय होस् सबै अनुकरणीय देखिए।

यो मात्र हैन नेपाली कांग्रेसको प्लेट फर्म आफूलाई मात्र हैन अन्य दलहरूको निमित्त समेत आफ्नो विचार प्रवाह गर्न अनुकूल स्थलको रूपमा प्रयोग भएको पाईयो जसलाई पनि सकारात्मक सन्देशका रूपमा लिन सकिन्छ। समय सामयिकतालाई पछ्याउदै नेपाली कांग्रेसले पुराना पुस्तालाई ससम्मान विदाई गर्दै नयां पुस्तालाई पार्टीको जिम्मा लगाउने लक्षका साथ आरम्भ भएको नेपाली कांग्रेसको यो महाधिवेशनको मुख्य पात्र सभापतिको चयनमा केन्द्रित थियो तर वर्तमान सभापति स्वयं सरकार प्रमुखको पदमा पनि वहाल रहेको स्थिति हुदा यसको प्रभाव सभापतिको निर्वाचनमा परेन भन्ने ठाऊ रहेन। फेरि के देखियो भने पार्टी नेत्तृत्त्वले आफ्नो समूह खडा गरेको भए पनि नेत्तृत्त्वको ध्यान समूहको स्वार्थमा भन्दा आफ्नै पद सुरक्षित गर्नमा केन्द्रित रहेको पाईयो , जसका कारण संस्थापन समूहमा रहेका अन्य पदाधिकारीहरूको पद आशातीत रूपमा सुरक्षित हुन सकेन।त्यसो त कृयाशील सदस्यता छनौटको बेला देखि नै वर्तमान सभापतिको ध्यान यसै तर्फ आकर्षित थियो र जसका कारण सानेपामा धर्ना सम्म बस्नु पर्ने अबस्था आएको थियो र प्रदेश नं २ को चुनाव त लथालिंग अवस्थामा पुग्यो यसैका कारण।

Advertisement 2

यस्तो अबस्था हुदा हुदै पनि जो आए पनि नेपाली कांग्रेस कै मानिस आउने हुन भनी असन्तुष्ठ पक्ष चुप लाग्न बाध्य भए। महाधिवेशनबाट यूवा पुस्ताको खोजी भए पनि वर्तमान नेत्तृत्त्व संग प्रतिस्पर्धा गर्ने समान हैसियतको पात्र मतदाताको छनौटमा नपरे पछि साविककै ब्यक्तिलाई निरन्तरता दिईयो। यसै बीच पहिलो दिन देउवाको प्रतिद्वन्दी रहेका दुई पात्रहरू क्रमश: प्रकाशमान सिंह र विमलेन्द्र निधिले आफ्नो विरासत र राजनीतिक भविष्य दाऊमा राखेर एकाएक पुस्तान्तरणका पक्षमा नलागी पुरानै नेत्तृत्त्वको पछि लागे जुन अप्रत्यासित लाग्न सक्छ तर पनि यसमा जुंगाको लडाई र सत्ता संगको सांठगाठ पनि हुन सक्छ। जे भए पनि मतदाता नै निर्णायक हुन् जसले अनुभव र क्षमता दुबैलाई मिसाऊन खोजेको प्रतीत हुन्छ। यहा मतदाताका अगाडि आफ्नो पद सुरक्षित बनाउन नेत्तृत्त्व द्वारा गरिएका अन्य प्रयासहरू निरर्थक रहेको पाईयो। किनभने सिटौला समूह, गच्छेदार र सुनीलहरूको सहयोगबाट आफ्नो समूह बलियो बनाउन देउवाजीले गरेको प्रयास निरर्थक सावित भएको पाईयो।

मतदाताहरूलाई जति पूर्वाग्रही भने पनि अन्य पदाधिकारीको चुनावमा संस्थापन पक्ष हारेको पाईयो। त्यसैले लोकतान्त्रिक तवरबाट भएको निर्वाचनले सही परिणाम दिन्छ भन्ने पुष्टी यो निर्वाचनले गरेको छ। नेपाली जनताका आशा र भरोसाका पात्र द्वय गगन र विश्व प्रकाशको जित र त्यसमा अर्का समाजवादी नेताका रूपमा चित्रित नेता धनराजजीको प्रवेशले पार्टीमा यूवाहरूको जोश र जागरलाई प्रवाह गरेको छ। मतदाताले यिनीहरूको निर्वाचनमा गुट उपगुटलाई लत्याएर विवेकको प्रयोग गरेको समेत पाईयो।

त्यसै गरी महामन्त्रीमा उमेद्वारी दिएका रक्षा मन्त्री डां. मिनेन्द्रले आफू सो पदमा निर्वाचित हुन नसके पछि रक्षा मन्त्रीबाट राजिनामा दिएर नैतिकताको उदाहरण दिएका छन्। लोकतन्त्रमा मतदाताको छनौटलाई महत्वपूर्ण आधार मानिन्छ र मतदाताको रेटिंगलाई सम्मान गर्नु पर्ने हुन्छ। यही आधारमा उनले राजिनामा दिएर एक नैतिक कार्यकर्ताको लाईनमा आफूलाई उभ्याएका छन्। नेका को यो महाधिवेशनले दोहोरो चरीत्र देखाउने पात्र र प्रवृत्तिलाई कार्यकर्ता माझ चिनाएर गएको छ। मोही माग्ने ढुंग्रो लुकाउने नेताहरू नांगो भएका छन् र यस अर्थमा यिनीहरूको राजनीतिक भविष्य समाप्त भएको छ।

यसरी विपी, गणेशमान, किसुनजी संगै टांगिने तस्वीरहरू हराऊदै गएको सन्देश यो महाधिवेशनले दिएको छ। त्यसै गरी सभापतिका अर्का उमेद्वार डा.शेखरका पक्षमा ४०% मतदाता छन् जसले पुस्तान्तरणको नारालाई जीवन्तता दिएका छन्। राजनीतिलाई ब्यबहारमा ल्याउन नसके सम्म राजनीतिको अर्थ रहदैन। यसरी ब्यबहारमा ल्याउनका लागि नयां सोच र उर्जाको आवश्यकता हुन्छ जुन यूवाहरूको हातमा हुन्छ। यो पक्षको साथ र सहयोग विना पार्टीले गति लिन सक्दैन र जनताका बीचमा प्रभावकारी हुन पनि सक्दैन। त्यसैले लामो अनुभवलाई यूवाहरूको लगाव र क्षमताले राजनीतिलाई गति दिन्छ र राजनीति सेवाको रूपमा प्रवाह हुन सक्छ भन्ने सन्देश नेपाली कांग्रेसको १४औं महाधिवेशनले दिएको प्रतीत हुन्छ।