सरकारले गृहमन्त्रालयका सचिव महेश्वर न्यौपानेलाई परिवर्तन गरेर सामान्य प्रशासन मन्त्रालयमा रहेका एकनारायण अर्याललाई गृहसचिव बनाउने सम्भावना रहेको स्रोतको दावी छ ।

Advertisement 1

अहिले गृहसचिव रहेका न्यौपाने अख्तियारबाट गृहमन्त्रालयमा सरुवा भएर आएका थिए । उनलाई स्वास्थ्यमन्त्रालयको जिम्मेवारी दिने तयारी रहेको बुझिएको छ । न्यौपानेको यो ६ महिनामा दुई चोटी सरुवाको लागी फाइल उठेपनि अन्तिममा रोकिएको थियो । उनको कार्यक्षमता कमजोर भएको भन्दै सरकारले उनलाई गृहमन्त्रालयबाट अन्त पठाउन खोजेको हो । ‘अव न्यौपानेको सरुवा चांडै हुन्छ होला,सरकारले चुनावको घोषणा गरिसकेको अवस्थामा गृहसचिव अनुभवी र क्षमता भएको चाहिन्छ । त्यसका लागी केही दिनमा उपयुक्त व्यक्तिलाई गृहमा ल्याउने तयारी छ । ’ स्रोतले भन्यो ।

न्यौपाने निती निर्माणमा भन्दा पनि प्रहरीको सरुवा बढुवा र व्यक्तिगत काममा बढी सक्रिय रहेको र निर्णय क्षमता समेत कमजोर रहेको बताइन्छ । अहिले गृहसचिव वन्नको लागी श्रम सचिव सुर्य गौतम र पर्यटन सचिव यादव कोइराला समेत लविङमा लागेका छन् । कोइरालासंग पनि गृहमन्त्रालयको अनुभव छ । उनि सहसचिव हुंदा ललितपुर सिडिओ भएका थिए भने मन्त्रालयमा शान्ति सुरक्षा महाशाखाको प्रमुख समेत बनेका थिए । सरकारले अरु मन्त्रालयका सचिवहरुको समेत सरुवा गर्ने तयारी गरेको छ । अर्याल यसअघि सहसचिव हुंदा काठमाण्डुका प्रमुख जिल्ला अधिकारी समेत भइसकेका छन् । उनको गृहमन्त्रालयमा लामो अनुभव छ । अर्यालले कलकत्तामा महावाणिज्यदूतको समेत जिम्मेवारी सम्हालेका थिए । सरकारी जागिरे जिवनको लामो समय गृह प्रशासनमा बिताएका अर्यालले काठमाडौं महानगरपालिकामा रहँदा अनावश्यक भत्ता, सुविधा र खर्च नियन्त्रण एवं कटौती गरेर राज्य कोषको रकम बचाउने पहिलो कार्यकारी अधिकृतका रुपमा उभ्याउन सफल भए ।

Advertisement 2

अनलाइनबाट राजस्व संकलन, घरको नक्साको डिजिटालाइजेसन, विभागीय प्रमुखहरूसँग कार्यसम्पादन करारजस्ता प्रमुख काम उनले महागरपालिकामा छोटो समय त्यस्मा पनि कोरोनाको त्रासका बीचमा गर्न सफल भए। यतिमात्र हैन, काठमाडौं महानगरपालिकाको आफ्नै भवन निर्माणको प्रक्रिया पनि अर्यालले अन्तिम चरणमा पुर्‍याएका थिए ।
सचिव हुनुअघि अर्याल भारतको कोलकत्तामा महावाणिज्यदूत थिए । महावाणिज्यदूत छँदा उनले शुरू गराएको इलेक्ट्रोनिक कार्गो ट्र्याकिङ सिस्टमको चौतर्फी प्रशंसा भएको थियो । कोभिड महामारीमा उनले शुरू गराएको इलेक्ट्रोनिक कार्गो ट्र्याकिङ सिस्टम झनै महत्त्वपूर्ण सावित भएको सरोकारवालाहरु बताउँछन् ।

अर्याल गृह मन्त्रालयमातहत रहेर लामो समय सेवा गरेका व्यक्ति हुन् । उनले आफ्नो करियरको धेरै समय गृह प्रशासनमा बिताए । जहाँ–जहाँ सीडीओ भएर गए त्यहाँ अर्यालले केही न केही सुधार र सकारात्मक परिवर्तनका काम गरेको देखिन्छ । गृह प्रशासन बुझेको प्रशासकमा पहिलो नम्बरमा पर्ने अर्याललाई अनुभवका हिसाबले गृह मन्त्रालय दिनुपर्ने आवाज उठे पनि सचिब अर्याल जहाँ पुग्छन् त्यहाँ नमुना काम गरेर सन्देश छोड्न सफल हुने विशेषताले नै हुनुपर्छ उनी पदका लागी दौडधुप नगर्ने सचिबका रुपमापरिचित छ्न। सचिब अर्याल जहाँ हुन्छन जहाँ पुग्छन् सकारात्मक परिणाम हात पार्न सफल हुन्छ्न।२०७२ सालको भूकम्पका बेला उनी काठमाडौंको प्रमुख जिल्ला अधिकारी थिए । भूकम्पका बेला कालोबजारी गर्ने उच्च घरानाका व्यापारीको गोदाममा छापा मारेर लुकाएर राखेको खाद्य सामग्री जफत गर्नुका साथै व्यापारीमाथि दबाबका बाबजुद मुद्दा चलाउन सफल भएका थिए। कालोबजारीमा संलग्न उच्च घरानाका व्यापारीमाथि कारवाही अघि बढाएपछि त्यतिबेला अर्यालको प्रशंसा चुलिएको थियो ।अर्याल अनियमितता नगर्ने, घूस र ढिलासुस्तीमा तल्लीन कर्मचारीमाथि शून्य सहनशीलताको नीति अवलम्बन गर्ने, फाइल अड्काएर दुःख नदिने, निर्णय क्षमता भएका निर्भिक एवं इमान्दार प्रशासकका रूपमा सबैबीच परिचित छन