समाजसेवी नर्स प्रतिमा लामाले नयाँ पहिचान थप्दै छिन् । आगामी ३० बैशाखमा हुन लागेको स्थानीय तह निर्वाचनमा उनी नेकपा एमाले रसुवाको गोसाइकुण्डबाट उपाध्यक्ष पदमा उठेकी छिन् । कोरोना होस या बाढी पहिरो सबै भन्दा अगाडी उनी नै पुग्छिन् । यहि स्वभावले उनलाई स्थानियहरुले राजनीतिमा आउन आग्रह गरेको उनले बताइन् ।

Advertisement 1

को हुन् उनी ?

फ्लोरेन्स नाइटिंगेलको पदचाप पछ्याइरहेकी रसुवाली चेली हुन् प्रतिमा तामाङ । बत्तीमुनिको अँध्यारोको नियति भोगेर बाँचिरहेको र हाँसिरहेको रसुवा जिल्लाको गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका–५ स्याफ्रुबेंसीमा २७ वर्षअघि बुबा कर्नेल तामाङ र आमा छोवाङ ग्याल्मुको कोखबाट जन्मिइन् उनी ।

Advertisement 2

रसुवाको राजनीतिमा परिचित नाम हो कर्नेल लामा । प्रतिमाअघि दुई दिदी र पछि दुई भाइ छन् । त्यो समय नै यस्तो कि लगातार तीन जना छोरी नै छोरी जन्मेपछि गाउँघरमा सबैले कुरा काट्ने । बुबा सदैव राजनीतिमा व्यस्त । भन्छन् नि मान्छेले पढेरभन्दा परेर सिकेको कुरा दिगो र स्थायी हुन्छ । भन्छन् नि, सबसे बडा हे रोग, क्या कहंगे लोक । समाजको चरित्र नै हो अरुको कुरा काट्ने । आमाले अरुको कुरा सुन्नुभएन । सुन्नुभयो त आफ्नै मनको आवाज ।

अरुका अघि, छोराहरूलाई इष्र्या लाग्नेगरी तिमीहरूले केही गरेर देखाओ भन्नुहुन्थ्यो बारम्बार आमा । प्रारम्भिक शिक्षा गाउँमै भयो । लामा वा तामाङकै छोरी भए पनि पढाइमा सदैव अब्बल । कक्षामा कहिल्यै दोस्रो भइएन । दुई दिदीहरू काठमाडौंमै बसेर पढिरहेका थिए त्यही कारण उनी पनि सहर झरेर भर्ना भइन् बोर्डिड स्कुलमा । सात कक्षा उत्तीर्ण भएर पनि सोही कक्षामा दोहोरिएर पढ्नुपर्ने भयो । एकैपटक तीन विषय लाग्यो । सम्झाउनुभयो दिदीहरूले, हिम्मत हारिनन् । मिहिनेतलाई दोब्बर पार्दै लगिन् । फलामे ढोका मानिने एसएलसी उत्तीर्ण गरिन् ।

राम्रो नम्बर ल्याएर उत्तीर्ण भएपछि साइन्स पढ्ने कुरा भयो । त्यो पनि मिहिनेत गर्नाले पार लाग्यो । ब्याचलर तह बिएस्सी नर्सिङ सकिन् । माहिली दिदी नर्स हुनुहुन्थ्यो । उहाँको सेतो ड्रेस र अरूलाई सेवा गरिरहेको देख्दा यसरी नै सेवा गर्छु तर विदेश जान्छु भन्ने धारणा थियो । पढाइ सकेसँगै स्वयम्भूस्थित मनमोहन हस्पिटलमा पनि काम गरिन् । सपना सधैँ विदेश जान्छु भन्ने थियो तर पढाइका क्रममा जिन्दगी हस्पिटलको शैयामा पुग्यो । बाँच्ने र मर्ने स्थितिमा पुग्यो । सायद बुबाले समयमै उपचार नगरिदिनुभएको भए आज यो संसारमा पनि हुने थिइनन् होला । त्यसपछि अठोट नै रह्यो अब विदेश होइन आफ्नै देशमा, यही माटोमा केही गर्ने । पढाइ पनि पूरा भयो । मनमोहन हस्पिटलमा केही समय काम गरेर लागिन् आफ्नै जिल्ला, आफ्नै जन्मभूमितिर । जिल्लाको केरुङ नाकामा हेल्प डेक्समा काम गरिन् । यस्तो ठाउँ जहाँबाट ढुंगा झ¥यो भने पनि लास उठाउनै सकिँदैन । आफ्नो जन्मथलो जस्तो भए पनि प्यारो हुँदो रहेछ । त्यहाँ न एनजिओ पुग्थ्यो, न सरकार !

अब हरेक स्कुलमा जागरण कार्यक्रम राख्न थालिन् । गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका–५ स्थित श्यामेवाङफेल माविमा कार्यरत भई, गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका–५ स्थित पुरानो स्याफ्रुबेसीका सम्पूर्ण नागरिकलाई राहत वितरण गरिन् । राहतमा खाद्य सामग्री प्रतिव्यक्ति एक बोरा चामल, दाल, तेल र नुन साथै मास्क थिए । गोसाइँकुण्ड गाउँपालिका–२ टिमुरेस्थित श्री नेपाल राष्ट्रिय आधारभूत विद्यालयका ७० जना विद्यार्थीलाई शैक्षिक तथा स्वास्थ्य सामग्री वितरण गरिन् ।

विद्यार्थीलाई विद्यालय प्रांगणमा स्वस्थ हाइजेनिक शिक्षा प्रदान गर्नुका साथै कक्षा ६, ७ र ८ का छात्रालाई महिनावारीसम्बन्धी प्रशिक्षण पनि दिइन् । ग्रे आधारभूत निमाविका ६५ जना विद्यार्थीलाई स्टेशनरी सामग्री वितरण गर्नुका साथै विद्यार्थीलाई स्वास्थ्य हाइजिनसम्बन्धी तालिम दिइन् । सामग्रीमा साना कक्षाकालाई कलम, कापी, डिटोल, साबुन, ब्रस, मञ्जन, नेलकटर, पेन्सिल, इरेजर, कटर छन् भने ठूला कक्षाका छात्रालाई सेनिटरी प्याट र अन्डरवेयर ।
नौकुण्ड गाउँपालिका–१ श्री सिम्वनदी प्राथमिक विद्यालयमा मास्कसहित शैक्षिक सामग्री वितरण गरिन् । ग्रामीण विपन्न विद्यार्थीको पठनपाठन र स्वास्थ्य क्षेत्रमा सुधार ल्याउन शैक्षिकलगायत सामग्री ३५ विद्यार्थीलाई वितरण गरिन् । बेला बेलामा स्वास्थ्य शिविर सञ्चालन र राहत मास्क वितरण गरिन् । ती सामग्री आफ्नै मिहिनेत र पैसाका थिए ।

रहर त कसलाई पो हुन्न र विदेश गएर धेरै धन कमाउने, गाडी किन्ने, काठमाडौंमा घर बनाउने । विदेश नै नगए पनि राजधानीमै बसेर पैसा कमाउने । यी सबै कुरालाई लात हानेर आफ्नै जन्मथलोलाई कर्मथलो बनाइन् तर यसरी काम गर्दा कत्तिले धेरै अर्थ लगाउने रहेछन् । विशेष गरी राजनीति गर्नेहरूले । बुबा राजनीति गर्ने भएकाले समाजसेवाको ढोङ पिटेको भन्नेहरू पनि भेटिए । यस्तो सुन्दा मन खिन्न हुन्छ । जसरी समाजसेवामा फ्लोरेन्स लागिन् र आफ्नो ठाउँको नाम उनैको नामले चिनाइन् । उसैगरी उनी पनि आफ्नो दुर्गम जिल्लालाई पहिचान दिलाउन चाहन्छिन् ।

नर्स लामाले गरेका केहि कार्यहरु

रसुवा जिल्ला आमाछोदिङमो गाँउपालिका गत्लाङ गाउका एक घरमा अभिभावक नहुँदाको बखत सानो बच्चाले आगो बालेर खेल्ने क्रममा अचानक घरमा आगो लागेर बमबहादुर तामाङ, पासाङ यामो र युङटुङ तामाङको ३ घर दुरी पूर्ण रूपमा नष्ट भएका थियो । आगलागिबाट घवार विहिन भएका पिडितहरूलाई रसुवाकी समाजसेवी बिएसी नर्स प्रतिमा लामाले शनिबार उक्त घटना स्थलमा पुगेर पिडितहरूलाई सान्त्वना दिएर राहतहरू वितरण गरिन ।

राहतमा ३ घरधुरीका हरेकलाई खाद्यन्न सामाग्री, प्रयोग गर्ने भाडा र जाडो याममा सुत्नको लागि न्यनो ओड्ने व्लाङकेट प्रदान गरिएको थियो । सामाग्रीमा हरेक घरधुरीलाई व्लाङकेट एक थान, चमाल एक बोरा, दुई किलो दाल, चिनी दुई किलो, तेल एक लिटर, नुन तीन प्यकेट, बाटा एक वटा र जग एकवटा थिईन । उक्त राहत वितरण कार्यक्रममा आमोछोदिङमो गाउपालिका वडा ३ का वडाध्यक्ष दावा गोम्बो तामाङ र जिल्ला समन्वय समिति सदस्य सुशिला, मेगा बैंक प्रबन्धक क्षोक्याल दोर्जे लामा लगायतको उपस्थिति थियो ।

साथै नर्स प्रतिमाले पिडामा परेका पिडितहरूको आवश्यक साधारण स्वस्थ्य चेकजाँच गरि औषधीहरू पनि वितरण गर्नुका साथै पिडितहरूलाई सान्त्वना दिईन । सामाजसेवी प्रतिमाले वडा अध्यक्ष दावा गोम्बो र जिसस सुशिला तामाङले घटनाको बारे खबर दिने वितिकै राहत लिएर गाउँ आएको बताईन भने सामाजसेवी प्रतिमाको पति क्षोक्याल दोर्जे लामाले कार्यक्रममा राहत तत्काल पिडितहरूको जीवनमा परेको घाउमा मलम लगाउने प्रयास गरेको र पिडितहरूको दुःखमा थोरै भए पनि साथ दिन भनेर आएको बताइन ।

सामाजसेवी प्रतिमाले पिडितहरूलाई अझैं पनि तपाई हाम्रो सहयोगको आवश्यकता छ, तसर्थ सेवा नै धर्म हो भन्ने कुरालाई मनन गर्दै आफूले सक्ने सहयोग गरिदिनुहुन सबैलाई गरिन । जिल्ला समन्वय समिति सदस्य सुशिला तामाङ र वडाध्यक्ष दावा गोम्बो तामाङ दुवैले आफ्नो गाउमा यस्तो दुःखको समयमा अएर साथ दिएकोमा सामाजसेवी प्रतिमालाई आभारी प्रकट गरिन, भने पिडितहरूले सहयोगको लागि धन्यबाद व्यक्त गरि खुशी प्रकट गरिन ।

गोसाइकुण्ड गाउँपालिका वडा नम्बर ५ स्याफ्रुवेसीमा नर्स प्रतिमा तामाङद्वारा राहत प्रदान गरेकी छिन् । नर्स तामाङ प्रत्येक परिवारका लागि चामल, दाल, तेल, नुनका साथै मास्क वितरण गरेकी हुन् । सरकारले गरेको लकडाउनले सबै क्षेत्रमा खाद्यान्न अभाव भएपछि यहाँ परिवारलाई स्वच्छाले वडा कार्यालय र गाउँपालिकासँग समन्वय गरी राहत प्रदान गरेको नर्स तामाङले जानकारी दिइन् ।

प्रमुख लामा दावासाङबो लामा, गाउँका अगुवा व्यक्ति सेनदेकि तामाङ, नेकपा जिल्ला समिति अध्यक्ष करन्याल तामाङ, स्कुल व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष नुर्पुछिरिङ तामाङ, मेगा बैकका म्यानेजर क्षोक्याल दोर्जे लामाको उपस्थितिमा राहत प्रदान गरेको हो ।

गोसाँईकुण्ड गाँउपालिका वडा नम्वर ५ स्थित श्यामेवाङफेल माविमा कार्यरत विद्यालय नर्स प्रतिमा तामाङले गोसाईकुण्ड९ ५ स्थित भार्खु गाँउमा ०७७ जेठ २८ गते एक दिने स्वस्थ्य शिविर संचालन तथा राहत वितरण गर्नु भयो ।
विद्यालय नर्स प्रतिमा तामाङले राहत वितरण स्थानीय सरकारको एकद्वारा प्रणाली अनुसार वडा र गाउँपालिकासँगको समन्वयमा नर्स प्रतिमा र उनका पति क्षोक्याल दोर्जे लामा र उनका साथीहरू मार्कस र मार्सिटको सहयोगमा प्रतिमाले गरेका हुन ।

उक्त कार्यक्रम कुनै सरकारी तथा संघ संस्थाले नभइ व्यक्तिगत रूपमा गरेको प्रतिमा र क्षोक्याल दोर्जे लामाले बताए । स्वस्थ्य शिबिरमा गाउँका सबै बालबालिका , महिला पुरूष,बृद्ध र अपांगहरू सहभागी भई लाभ लिएको प्रतिमा तामाङले बतायो ।
स्वस्थ्य शिविरमा निशुल्क औषधि पनि आवस्कता अनुसार वितरण गरेको थियो साथै कसैलाई जिल्ला अस्पतालमा सिफारिस गरेको स्वस्थ्य कर्मीहरूले बताए । साथै अत्यन्तै अशक्त हिडडुल गर्न नसकेकाहरूलाई भने घर मै स्वस्थ्यकर्मी गएर चेक जाँच गरी औषधि वितरणको व्यवस्था गरेको नर्स प्रतिमाले बतायो ।

खाद्यान्न सामाग्री राहत भने गाउका ३७ जना बृद्धबृद्दाहरू, एकल महिला, एकल पूरूष र अशक्त अपाङगहरूलाई वितरण गरेको थियो । खाद्यन्न सामग्रीमा १ बोरा चामल, दाल, नुन र तेल वितरण गरेको थियो । गाउँले सबैलाई स्वस्थ चेक जाँच गरी आवश्यक औषधी र माक्स वितरण गरेको थियो । भने कुनै रोगीहरूलाई जिल्ला अस्पतालमा सिफारिस गरेको क्षोक्याल लामाले बतायो । हाम्रो देशमा एकल महिलाहरूाई मात्र सुविधाहरू दिरहेको अवस्थामा प्रतिमाले भन्ने एकल पुरूषलाई पनि समेटेका छन ।

स्वस्थ्य शिबिरकरमा विद्यालय नर्स प्रतिमा तामाङ, स्वस्थ्य चौकी स्याफ्रुबेशीका ईन्चारज सबिना श्रेष्ठ र जिल्ला अस्पतालमा कार्यरत स्वास्थ्यकर्मी सोनाम घले थियो। कार्यक्रममा गोसाँईकुण्ड गाउँपालिका प्रमुख कैसाङनुर्पू तामाङ वडा अध्यक्ष सिंगी दिन्डुब तामाङ , भार्खु समाज सुधारका अध्यक्ष कान्छा तामाङ, मेगा बैंकका म्यानेजर क्षोक्याल दोर्जे लामा र स्याफ्रुबेशी प्रहारी चौकी प्रमुख टिकाराम पौडेललगायतको उपस्थिती रहेको थियो ।
यसरी सरकारी मापदण्ड अनुसार गाउपालिका र वडासँग समन्वय गरी कोरोना संक्रमन र सरकारी बन्दबन्दी पछि पहिलो पटक यसरी कार्यक्रम संचालन गरेकोमा धन्यवाद व्यक्त गर्दै सम्पूर्ण गाउलेलाई लाभ लिन अनुरोध गर्नुभयो पालिका प्रमुखनुर्पू कैसाङ तामाङ । वडा अध्यक्ष सिंगी दिन्डुब तामाङले अहिलेको समयमा नर्स पढेकाहरू पैसाको लागि सबै यूरोप अमेरिका जाने प्रचलन रहेको हाम्रो देशमा नर्स प्रतिमा “स्वस्थ र शिक्षित सामज निर्माण” अभियानका लिएर जिल्लाका बिभिन्न गाउँ गाउँमा हिंडिरहेको देखिरहेको छु तसर्थ नर्स प्रतिमा रसुवाको मात्र नभएर देश कै उदाहरणीय व्यक्ति हुनुहुन्छ ।