लोकराज रुम्दाली

Advertisement 1

नेपाल निजामति कर्मचारी युनियनको आठौँ महाधिवेशनबाट खुला महासचिव पदमा विजयी भएका जनक रावल २०३५ साउन २३ गते बाजुरामा जन्मिएका हुन् । सामान्य परिवारमा जन्मिएका रावलका बुवा टेकबहादुर रावल पनि त्यत्तिबेला खरिदार थिए । रावलका बुवाहरु ३ भाई । स्कुल पढ्दा माइलो काकाले बोकेर लग्ने गरेको अmभैँ पनि ताजा सम्झना छ रावललाई । माइलो काकाले रावललाई औँधी माया गर्थे । गाउँकै त्रिशक्ति माध्यमिक विद्यालयबाट एसएसलसी उत्तीर्ण गरेपछि सेती प्राविधिक शिक्षा दिपायलमा कृषि अध्ययनका लागि इन्ट्रान्स दिए । २०५१ सालमा कुरा हो । इन्ट्रान्समा नाम निकालेपछि २०५२ देखि २०५५ सम्म भेटनरीतर्m जेटिओमा अध्ययन गर्न थाले । जेटिओको अध्ययन सकाउनेवित्तिकै लोक सेवा खुल्यो । २०५५ साल माघ २४ गते नायक पशु अधिकृत भएर निजामति सेवामा प्रवेश गरे । सेवामा प्रवेश भएपछि उनको सरुवा बाजुराको उपकेन्द्रमा भयो । त्यतिबेलाको जागिर कहालिलाग्दो थियो । न बस्ने कुर्सी न त टेबल नै ।

उनी विगत सम्झिन्छन्, ‘उभिएरै स्थानीय किसानलाई सेवा प्रदान गर्नुपथ्र्यो । यसरी नै बाजुरामा १० वर्ष जागिर खाएँ ।’ ०६५ सालमा लोक सेवाबाट नासु स्तरको रुपमा बझाङ पोष्टिङ भए । त्यहाँ डेढ वर्ष बिताएपछि कैलाली पुगे । कैलालीमा ४ वर्ष सेवा गरेर काठमाडौं आए । निजामति सेवासँगै कर्मचारीको हकहितमा त्यतिबेलैदेखि लड्दै आएका रावल नेपाल पारा भेटनरी लाइभस्टक एसोसिएसन (नेब्ला) मा आवद्ध थिए । नेब्लाको केन्द्रिय सदस्यपछि सुदूरपश्चिमको उपाध्यक्ष हुँदै महासचिव भए । त्यसपछि प्रदेश अध्यक्षको प्रतिस्पर्धामा उत्रिए । तर, झिनो मतले पराजित भए । नेपाल पशु स्वास्थ्य सेवा प्राविधिक संघ (नेल्टा) को अध्यक्ष समेत रहेका उनी बाजुरा बस्दा जिल्ला कार्यसमितिबाट महाधिवेशन प्रतिनिधि भए । भैरहवा महाधिवेशनमा २ मतले केन्द्रिय सदस्यमा पराजित भएका उनी वीरगन्जको महधिवेशमा पनि सहभागी भए । अधिवेशनकै क्रममा चितवन महाधिवेशनबाट खुल्ला केन्द्रिय सदस्यमा निर्वाचित भए । यसरी युनियनको सदसस्य हुन ३ महाधिवेशन कुर्न पर्यो । र, अहिले युनियनको आठौँ महाधिवेशनबाट महासचिवमा चयन भएका छन् । विभिन्न बाधा अड्चन खेप्दै यहाँसम्म आइपुग्न उनलाई थोरै संघर्ष गर्नुपरेन ।

Advertisement 2

क्यान्सरसँग लडिरहेका रावललाई ज्यानभन्दा बढी कर्मचारीका हकहितकै चासो छ । सूचंकाका हिसाबले ७७ जिल्लाकै पुच्छारमा रहेको बाजुरामै रहँदा कर्मचारीका मुद्धाहरु उठाउँदै आएका रावलको आठौं महाधिवेशनमा महासचिवको उम्मेदवार बन्दा एउटा मात्रै एजेन्डा थियो– ‘राष्ट्रसेवक सबैका लागि संघीय निजामती सेवा ऐन, प्रभावकारी सेवा प्रवाह र व्यवस्थित ट्रेड युनियन ।’ यहीँ नारा लिएर रावल देशभरका ६८ जिल्ला पुगे । रावलको एजेन्डा सुनेपछि जिल्लाका साथीहरुले विजयभवको अग्रिम शुभकामना दिए । जिल्ला दौडधुपमा रहँदाको क्षण सम्झन्छन् रावल, ‘मैले अरुजसरी भोट माग्नुपरेन । अर्घाखाँचीमा त मलाई तपाई साह्रै राम्रो लिडरसिप गर्नुहुँदोहुदोरहेछ । तपाईजत्तिको मान्छे संघमा आउनु पर्ने खाँचो छ । मेरो विगत र वर्तमानको लेखाजोखा गरेर मलाई जिताउनुभएको छ ।’

युनियनको महासचिवमा जितेपछि अबको पहिलो कदम के छ ? संघीय निजामति सेवा ऐन जारी गर्न सरकारलाई घचघच्याउने र कर्मचारीका मर्का सम्बोधन गर्ने एउटै लक्ष्य रहेको उनी बताउछन् । उनी कर्मचारीका मर्का सुनाउछन्, ‘लोकसेवा आयोगबाट नयाँ सिफारिस भएर आउनुभएका साथीहरु र समायोजन भएर आउनुभएका तमाम साथीहरुमा समस्यै समस्या छ । प्रदेश लोक सेवाबाट सिफारिस भएका कर्मचारी पीआइएस दर्ता नभएको कारणले तलब खान बञ्चित हुनुपरेको बाध्यत्मक अवस्था छ । स्वास्थ्यकर्मी कर्मचारीका समस्या पनि ज्यूँ का त्यूँ छन् ।’ युनियनबाट निर्वाचित भएको टिमले अहिले एउटै उद्धेश्य बोकेका उनको भनाइ छ । उनका अनुसार जसरी भए पनि सरकारलाई संघीय निजामति ऐन जारी गर्न लगाउने र तहसनहस बनेको कर्मचारीतन्त्रलाई व्यवस्थित बनाउने ।

युनियनको आठौंँ महाधिवेशनले जम्बो उपाध्यक्ष चयन गरेको भनि ‘उपाध्यक्षचाहीँ जम्बो तर, केन्द्रिय सदस्य जम्बो भएन नि ?’ प्रश्न गर्दा उनले जम्बो केन्द्रिय कार्यसमितिलाई सचिवालयमार्फत व्यवस्थापन गरिने बताए । उनका अनुसार हेर्दा जम्बो तर, समावेशमा एक नम्बर छ । यद्यपि समावेशी बनाउनकै लागि जम्बो टोली गठन गरिएको हो र, उदाहरणीय टिम चयन भएको उनको ठोकुवा छ ।

युनियनको अबको काम संघलाई अब्बल संगठन कसरी विस्तार गर्ने नै रहेको सुनाउछन् । दरिलो संगठन बनाउनका लागि स्थानीय तहमा पुगेर प्रारम्भिक कार्यसमितिसँग गन्थन गरिने, त्यहाँका समस्या र चुनौती बुझ्ने र कर्मचारीका समस्या समाधान गर्न जुनसुकै सरकारसँग सौदाबाजी गर्ने उनी बताउछन् । यसैगरी कर्मचारीले व्यक्तिगत रुपमा नीतिगततर्फ आचरण सुधार गर्नुपर्ने ठाउँमा कुनै हेलचेक्र्याइ नगर्न पनि उनको सुझाव छ । यसअघि उनी भन्छन्, ‘तर, त्योभन्दा बढ्ता सरकारतर्फबाट व्यवस्थापनमा ध्यान दिन जरुरी छ । सरकारले नै व्यवस्थापन गर्न नसक्ने हो भने कर्मचारीले प्रभावकारी रुपमा काम गर्न सक्दैन । यसकारण कर्मचारीको क्षमता अभिवृद्धि गर्न के कस्ता कदम चाल्नुपर्छ त्यो आजैबाट थालनी गर्नुपर्छ ।’