युवा नेतृत्व वर्तमानको परिवर्तनकारी शक्ति हो। आजको समयमा, युवा वर्गले सामाजिक, राजनीतिक र सांस्कृतिक क्षेत्रमा  प्रभाव पार्दै नेतृत्वको नयाँ परिभाषा प्रस्तुत गरेका छन्। नेपालमा पनि, युवाहरूले आफ्नो सक्रियता र जागरूकतासँगै नेतृत्वको नयाँ दिशा निर्धारण गर्दै आएका छन्।

Advertisement 1

आजको युवा वर्गले डिजिटल प्लेटफर्महरूको माध्यमबाट आफ्नो आवाज उठाउँदै आएका छन्। नेपालमा, सरकारले २०२५ सेप्टेम्बरमा २६ वटा प्रमुख सामाजिक मिडिया प्लेटफर्महरू बन्द गर्दा, युवाहरूले काठमाडौंका सडकमा ठूलो विरोध प्रदर्शन गरे।

नेपालमा, युवा वर्गको राजनीतिक सहभागिता बढ्दो छ। संघीय संसदमा ४० वर्ष मुनिका प्रतिनिधिहरूको संख्या ११.६% मात्र भए तापनि, स्थानीय तहमा युवाहरूको सहभागिता उल्लेखनीय छ। युवाहरूले भ्रष्टाचार, बेरोजगारी, शिक्षा र स्वास्थ्य जस्ता मुद्दामा आवाज उठाउँदै आएका छन्। यसका साथै, उनीहरूले डिजिटल माध्यममार्फत सरकारको निर्णयप्रति आलोचना गर्दै आएका छन्।

Advertisement 2

युवाहरूले सामाजिक परिवर्तनका लागि विभिन्न अभियानहरू सञ्चालन गर्दै आएका छन्। उदाहरणका लागि, नेपालमा जलवायु परिवर्तन, लैंगिक समानता र मानव अधिकारका क्षेत्रमा युवाहरू सक्रिय छन्। यसका साथै, उनीहरूले शैक्षिक सुधार र सामाजिक समावेशीताका लागि पनि पहल गरेका छन्। युवाहरूको यो सक्रियता सामाजिक न्याय र समानताको लागि प्रेरणादायी

युवा उर्जा र नेतृत्व क्षमता राष्ट्रको विकासका लागि महत्वपूर्ण स्तम्भ हुन्। युवा वर्गमा जोश, उत्साह र नवीन सोच हुन्छ, जसले समाजमा सकारात्मक परिवर्तन ल्याउन सहयोग गर्छ। उनीहरूमा उच्च उर्जा र साहस हुन्छ जसले चुनौतीहरू सामना गर्न र नयाँ अवसरहरू खोज्न प्रेरित गर्छ। नेतृत्व क्षमताले मात्र युवालाई सफल मार्गदर्शन गर्न र समुदायमा प्रभावकारी भूमिका निर्वाह गर्न सक्षम बनाउँछ।

युवा नेतृत्व वर्तमान समाजको परिवर्तनकारी प्राणशक्ति हो। युवाहरूको उर्जा राष्ट्रको जीवनदायिनी हो, जसले सामाजिक, आर्थिक र राजनीतिक प्रगतिको दिशा निर्धारण गर्छ। जब युवाहरू नेतृत्वको जिम्मेवारी बहन गर्छन्, तब नवप्रवर्तन, सृजनशीलता र उच्च दृष्टिकोण समाजमा समाहित हुन्छ। युवामा विद्यमान अनौठा सम्भावना र जीवाशक्ति नेतृत्वलाई नयाँ दिग्दर्शन प्रदान गर्न सक्षम हुन्छ, जसले राष्ट्रलाई दीर्घकालीन समृद्धि र स्थायित्वको बाटोमा अग्रसर बनाउँछ।

युवाहरू नवप्रवर्तन र प्रगतिमा विश्वास राख्छन्। उनीहरूको चेतना सदा नवीन विचार र समाधानको खोजिमा तत्पर रहन्छ। युवा नेतृत्वमा सहभागी हुँदा परम्परागत सोच र जडीतन्त्रमा परिवर्तनको सम्भावना उच्च हुन्छ। पारदर्शिता, जवाफदेहिता र समावेशिता युवा नेतृत्वको मूलधारा हो, जसले सुशासनको दिगोपन सुनिश्चित गर्छ। यसले भ्रष्टाचार, असमानता र अव्यवस्थाविरुद्ध निरन्तर संघर्ष गर्न सक्ने सामर्थ्य प्रदान गर्दछ।

युवा नेतृत्वमा जोश, उत्साह र अभूतपूर्व ऊर्जा हुन्छ। उनीहरूले दीर्घकालीन योजनामा धैर्य, समर्पण र लक्ष्यप्रतिको प्रतिबद्धता देखाउँछन्। राजनीतिक, सामाजिक र आर्थिक समस्यामा नवीन दृष्टिकोण प्रस्तुत गरेर समाधानका नयाँ आयाम खोज्ने क्षमता उनीहरूमा पाइन्छ। डिजिटल युगमा जन्मेका युवा प्रविधिमा दक्ष छन्, जसले आधुनिक शासन–प्रशासनमा सुधार र पारदर्शिता ल्याउन योगदान दिन्छ।

यद्यपि युवा नेतृत्वको मार्गमा चुनौतीहरू पनि छन्। अनुभवको अभाव, पुराना संरचनात्मक शक्तिहरूको दबाव र सीमित अवसरहरूले युवाको प्रतिभा र उर्जालाई बाधित गर्न सक्छ। त्यसैले युवालाई नेतृत्वमा प्रोत्साहन गर्न शिक्षा, प्रशिक्षण र अवसरहरूको सिर्जना अपरिहार्य छ। युवा नेतृत्वले सदाचार, नैतिकता र सामाजिक जिम्मेवारीलाई आत्मसात् गर्नु आवश्यक छ। नेतृत्व केवल पद र सत्ता नभई जनताको सेवा र राष्ट्र निर्माणको प्रतिबद्धता हो।

युवाहरूलाई नैतिक र आध्यात्मिक चेतनासँग सुसज्जित बनाउनु नेतृत्व विकासको मूल आधार हो। आध्यात्मिक शिक्षाले युवामा आत्मविवेक, धैर्य, सहिष्णुता र सेवा भाव विकास गर्छ। योग, ध्यान र आत्मनिरीक्षणले युवाको मनलाई एकाग्र, विचारलाई शान्त र दृष्टिकोणलाई स्पष्ट बनाउँछ। यसले द्वेष, ईर्ष्या र क्रोधको जरा रोकेर उनीहरूलाई उच्च मानवीय गुणसहित नेतृत्वमा अघि बढ्न सक्षम बनाउँछ।

युवाहरूका लागि आध्यात्मिक जागरण समाज र राष्ट्र निर्माणको सशक्त आधार पनि हो। आध्यात्मिक चेतनाले युवालाई सृजनात्मकता, वैज्ञानिक सोच, जिम्मेवारीपूर्ण नागरिकता र न्यायप्रतिको दृढ विश्वासका साथ अघि बढाउँछ। यसले राष्ट्र निर्माणमा उनीहरूको योगदानलाई केवल भौतिक उपलब्धिमा सीमित नराखी, सामाजिक समरसता, नैतिकता र दीर्घकालीन स्थायित्वमा रूपान्तरण गर्छ।

नेपालमा युवाको भूमिका ऐतिहासिक रूपमा अतुलनीय रहिआएको छ। प्रत्येक सामाजिक आन्दोलन र राजनीतिक परिवर्तनमा युवाहरूको योगदानले राष्ट्रिय इतिहासमा अमिट छाप छोडेको छ। संविधानमा युवाको अधिकार र सहभागिता सुनिश्चित गर्नु मात्र पर्याप्त छैन; त्यसलाई व्यावहारिक रूपमा उपयोग गर्न र नेतृत्व क्षमता विकास गर्न राज्य, समाज र परिवारले साझा जिम्मेवारी लिनुपर्छ।

युवा उर्जा नै नेतृत्वको नयाँ दिग्दर्शन हो। जब युवालाई सही मार्गदर्शन, शिक्षा र अवसर दिइन्छ, तब उनीहरूले राष्ट्रलाई नयाँ उचाइमा पुर्याउँछन्। नवप्रवर्तन, पारदर्शिता, समर्पण र सेवा भावका माध्यमबाट युवा नेतृत्वले देशलाई दीर्घकालीन समृद्धिको बाटोमा अघि बढाउँछ। यही उर्जा, जोश र सृजनात्मक सोचले भविष्यको नेतृत्वको दिशा निर्धारण गर्नेछ र राष्ट्रलाई स्थायित्व, न्याय र समृद्धितर्फ डोर्याउनेछ।यद्यपि युवाहरूको नेतृत्वमा वृद्धि भएको छ, केही चुनौतीहरू पनि छन्। राजनीतिक संरचनामा युवाहरूको प्रतिनिधित्व कम छ। यसका साथै, परम्परागत सोच र संरचनात्मक अवरोधहरूले युवाहरूको सक्रियता र प्रभावलाई सीमित बनाउँछन्। तर, यी चुनौतीहरूलाई अवसरमा परिवर्तन गर्नका लागि युवाहरूको एकता र जागरूकता आवश्यक छ।

युवा नेतृत्व वर्तमानको परिवर्तनकारी शक्ति हो। नेपालमा पनि, युवाहरूले आफ्नो सक्रियता र जागरूकतासँगै नेतृत्वको नयाँ दिशा निर्धारण गर्दै आएका छन्। यसका लागि, युवाहरूको एकता, जागरूकता र परिपक्वता आवश्यक छ। यदि यी तत्वहरूलाई सँगै ल्याइन्छ भने, नेपालमा युवा नेतृत्वले सकारात्मक परिवर्तन ल्याउन सक्छ।