काठमाडौं । २०७२ साल वैशाख १२ गतेको भूकम्पले क्षतिग्रस्त भएका सम्पदामध्ये सात सय ७० सम्पदा पुनःनिर्माण भएका छन् । भूकम्पबाट अति प्रभावित १४ र प्रभावित १८ जिल्लाका नौ सय २० सम्पदामा क्षति पुगेकोमा अहिलेसम्म सात सय ७० सम्पदाको पुनः निर्माण भएको पुरातत्त्व विभागले जनाएको हो ।

Advertisement 1

हाल ७० सम्पदाको पुनः निर्माण भइरहेको विभागका प्रवक्ता रामबहादुर कुँवरले जानकारी दिए । उनका अनुसार ८० सम्पदाको अझै काम सुरु हुन सकेको छैन । पर्याप्त बजेट नआउनु, प्राविधिक जनशक्ति र निर्माण सामग्री अभावलगायत कारण ८० सम्पदाको पुनः निर्माण सुरु हुन नसकेको हो । विभागमा हाल २० जना मात्र इन्जिनियरको दरबन्दी भएकाले पनि काममा ढिलाइ भएको जनाइएको छ ।

भक्तपुरको यक्षेश्वर, भक्तपुरकै पुजारी मठ, चाँगुनारायण मन्दिरका सत्तल, हनुमान ढोकाको विष्णु मन्दिर, पाटन दरबार क्षेत्रको देगु तलेजु मन्दिरलगायत ठूला सम्पदा पुनः निर्माणको काम अहिले भइरहेको प्रवक्ता कुवँरले बताए । उनका अनुसार शङ्खमूलको जगत्नारायण मन्दिरका विषयमा अदालतमा मुद्दा परेकाले काम रोकिएको छ ।

Advertisement 2

जगत्नारायण मन्दिर पुनः निर्माणको ठेक्का पाएका निर्माण व्यवसायीले समयमा काम नगरेपछि विभागले कारबाही प्रक्रिया अघि बढाउँदा निर्माण व्यवसायी नै अदालत गएकाले पुनः निर्माणको काममा ढिलाइ भएको हो । पुनः निर्माण हुन बाँकी सम्पदामध्ये करिब २० वटा आगामी आर्थिक वर्षमा काम गर्ने गरी बजेट व्यवस्थापनको प्रक्रियामा रहेको प्रवक्ता कुँवरको भनाई छ । आव २०८२ ८३ सम्म ३२ वटा जिल्लाका नौ सय २० वटा सम्पदाको पुनः निर्माण सम्पन्न गरिसक्ने लक्ष्य विभागले लिएको छ । हालसम्म सम्पदा पुनः निर्माणका लागि सरकारले ६ अर्ब रुपैयाँ खर्च गरिसकेको छ । बाँकी सम्पदा पुनः निर्माण गर्न दुई देखि तीन अर्ब रुपैयाँ लाग्ने अनुमान गरिएको छ ।

भूकम्प प्रभावित ३२ जिल्लाका दुई सय १५ गुम्बा पुनः निर्माणको दायित्व सरकारले विभागलाई दिएको छ । त्यसमध्ये हाल २५ वटा गुम्बा पुनः निर्माण भइरहेका छन् । आगामी आवमा २० वटा गुम्बा पुनः निर्माण गर्ने तयारी छ । गुम्बा पुनः निर्माणका लागि विभागले सरकारसँग अलग्गै बजेट माग गरेको छ । चार वर्षमा सबै गुम्बा पुनः निर्माण सक्ने योजना विभागले बनाएको छ । सबै गुम्बा पुनः निर्माण सक्न पाँच अर्ब रुपैयाँ लाग्ने अनुमान गरिएको छ ।